|
این مقاله در مورد چشم موجودات زنده است. برای چشم انسان، مقاله چشم انسان را ببینید.
تصویری از چشم یک انسان زن.
چَشم یا چـِشم عضو بارز اولین حس از حواس پنجگانه یعنی بینایی است. در زبان پهلوی هم این واژه به همین گونه به کار می‌رفته‌است.
انواع گوناگونی از اندام‌های حساس به نور در موجودات زنده یافت می‌شود. ساده‌ترین انواع چشم‌ها تنها توان تشخیص وجود نور در پیرامون را دارند در صورتی‌که چشم‌های پیچیده‌تر قادرند شکل‌ها و رنگ‌ها را نیز از هم بازشناسند یا برخی حیوانات به طول موجهایی بیشتر از طول موج مرئی چشم انسان حساسند. در حشرات ما چشم مرکب داریم.
چشم انسان دارای اجزای پلک، مژه، ملتحمه، صلبیه، قرنیه، مردمک، عنبیه، زجاجیه،عدسی، زلالیه، شبکیه و مشیمیه است.
لايه خارجی از دو قسمت صلبيه و قرنيه درست شده است، به طوری که پنج ششم عقبی آن صلبيه و يک ششم جلويی آن قرنيه را می سازد.
قسمت‌های مختلف کره چشم انسان: ۱. زجاجیه ۲. حاشیه دندانه‌دار ۳.
ماهیچه مژکی ۴. گردالک‌های مژگانی ۵. مجرای اشلک ۶.
مردمک ۷. اتاق جلویی ۸.
قرنیه ۹.
عنبیه ۱۰.
عدسی بیرونی ۱۱.
عدسی درونی ۱۲. زوائد مژگانی ۱۳.
ملتحمه ۱۴. ماهیچه مایل زیرین ۱۵. ماهیچه راست زیرین ۱۶. ماهیچه راست میانی ۱۷. شبکیه ۱۸. صفحه بینایی ۱۹. سخت‌شامه ۲۰. سرخرگ مرکزی شبکیه ۲۱. سیاهرگ مرکزی شبکیه ۲۲.
عصب بینایی ۲۳. سیاهرگ حلقوی ۲۴. غلاف پیازی ۲۵.
لکه زرد ۲۶. گودی مرکزی ۲۷.
صلبیه ۲۸.
مشیمیه ۲۹. ماهیچه راست بالایی ۳۰.
شبکیه
قرنیه
قرنيه يک قسمت دايره ای شکل با تحدب به جلو است.قرنيه قسمت شفاف لايه خارجی در جلو می باشد و تحدب آن به سمت جلو است. قبل از ورود نور به عدسی، نور در قرنيه شکست می يابد. قرنيه عروق خوني ندارد(چون) برای عبور نور بايد شفاف باشد و بنابراين از طريق انتشار تغذيه می شود. قرنيه به علت چينش منظم الياف کلاژن و کم آب بودن نسبی آن شفاف تر از صلبيه است.
صلبیه
لایه ضخیم و سفیدرنگی است که قسمت خلفی کره چشم را پوشانیده و ضخامت آن از عقب به جلو به‌تدریج کاسته می‌شود. سطح درونی آن قهوه‌ای‌رنگ و مجاور مشیمیه است.
زلالیه
زلالیه مایع شفافی است که فضای جلوی عدسی را پر می‌کند. زلالیه از مویرگ‌ها ترشح می‌شود و مواد غذایی و اکسیژن را برای عدسی و قرنیه فراهم می‌کند و مواد دفعی را نیز جمع‌آوری کرده و از طریق خون دفع می‌کند.
عنبيه
عنبيه به صورت يک حلقه مدور دور مردمک است.(اگر به چشم فردی از روبرو نگاه کنيم قسمت سفيد رنگ، صلبيه و قسمت رنگی چشم عنبيه نام دارد).
عدسی
عدسی چشم کپسولی محدب است که جزئی شفاف از ساختار چشم است که همراه با قرنیه، پرتوهای نور را شکسته و آن‌ها را بر روی شبکیه متمرکز می‌کند. تحدب عدسی با انقباض ماهیچهٔ مژکی تغییر و تطابق انجام میگیرد.
زجاجیه
زجاجیه (Vitrous Body) ماده ای ژله مانند و بی رنگ است که باعث حفظ شکل کروی چشم می‌شود، و همراه با زلالیه فشار درون چشم را ثابت نگاه می‌دارد.
مشیمیه
مشیمیه یکی از لایه‌های ساختمان چشم است که بین صلبیه و شبکیه قرار گرفته است. این لایهٔ رنگ‌دانه‌دار حاوی مویرگ‌های فراوانی است که تغذیهٔ عنبیه و سلول‌های گیرندهٔ نور شبکیه را بر عهده دارد. مشیمیه در جلوی چشم بخش رنگین آن، یعنی عنبیه را به وجود می‌آورد.
شبکیه
شبکیه، قسمت حساس به نور چشم است که شامل سلول‌های مخروطی (مسئول دید رنگی) و سلول‌های استوانه‌ای (مسئول دید سیاه و سفید و دید در تاریکی) می‌با‌شد. با تحریک سلول‌های استوانه‌ای یا مخروطی، سیگنال‌های عصبی از لایه‌های عصبی زیرین شبکیه نهایتا به فیبرهای عصب بینایی و قشر مغز می‌رسند.
نگارخانه
نظرات شما عزیزان:
<-PollName->
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
